De gemeente heeft als werkgever een belangrijke rol in het zorgen voor een veilige werkomgeving om bestuurders en ambtenaren weerbaarder te maken tegen ongewenste druk. Dit kan onder andere door de kwetsbare processen binnen de gemeentelijke organisatie in kaart te brengen. Zo worden deze beter beschermd tegen oneigenlijke beïnvloeding.
De Kenniswerkplaats Veiligheid en Veerkracht (Verwey-Jonker Instituut, de VU en Bureau Broekhuizen) voerde in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties begin 2018 een onderzoek uit naar het vóórkomen en tegengaan van ondermijning in gemeenten. Hieruit voortvloeiend vinden sinds 2019 leerkringen ‘kwetsbare processen in gemeenten’ plaats met gemeenten die hier actief mee bezig zijn.
De lessen uit het onderzoek en uit de leerkringen zijn te vinden in twee documenten, die hieronder te vinden zijn als PDF. Deze bieden handvatten voor het analyseren en afschermen van kwetsbare processen en het verhogen van de weerbaarheid van de gemeente. De handvatten doorlopen de gehele veiligheidsketen.
Ondermijningsbeeld
Bij een gefundeerde aanpak van een weerbare organisatie wordt eerst de eigen situatie goed in kaart gebracht. Hierbij kan een ondermijningsbeeld behulpzaam zijn. Dit is een rapportage met fenomenen en signalen van ondermijnende criminaliteit binnen een gebied.
Vervolgens kunnen vitale functies en mogelijke kwetsbare processen in de eigen organisatie in kaart gebracht worden. Dit geeft een breed overzicht van de eigen kwetsbaarheden en manieren om dit te versterken. Hiervoor kan een weerbaarheidsscan uitgevoerd worden. Sommige gemeenten vragen hiervoor een extern bureau of houden een eigen inventarisatie. Andere gemeenten laten de 'Piramide naar Fitte Gemeenten' (globale kwetsbaarheden en voortgang verbeterplannen) en/of de weerbaarheidsscan (uitgebreid beeld) door het RIEC in de eigen regio uitvoeren.