Kwetsbare processen in organisaties

Gemeentelijke bestuurders en ambtenaren kunnen te maken krijgen met ongewenste druk. Dat kan ervoor zorgen dat processen in uw gemeente kwetsbaar worden voor ondermijning. Het Netwerk Weerbaar Bestuur ondersteunt u bij het signaleren en versterken van kwetsbare processen. Zo is uw organisatie beter beschermd.

Wanneer is een proces kwetsbaar?

Er bestaat geen algemeen beeld van welke processen precies kwetsbaar zijn voor ondermijning. De kwetsbaarheid van een proces is afhankelijk van verschillende factoren, zowel binnen als buiten uw eigen organisatie. Binnen een organisatie kan capaciteit bijvoorbeeld een belangrijke rol spelen. Als er geen capaciteit is om bij besluitvorming elkaars werk te dubbelchecken, kan dat het besluitvormingsproces kwetsbaar maken.

Buiten een organisatie kunnen omgevingsfactoren ook een rol spelen. Leegstaande agrarische bedrijfsgebouwen in het buitengebied van een gemeente zijn bijvoorbeeld aantrekkelijk voor criminelen. Als die zich daarin vestigen, kan het gebeuren dat ondermijnende criminaliteit in die gemeente toeneemt.

Wat is ondermijning?

Het Verwey-Jonker Instituut definieert ondermijning zo: “Bij ondermijning maken criminelen bij illegale activiteiten gebruik van legale bedrijven en diensten. Hierdoor vervagen normen en neemt het gevoel van veiligheid en leefbaarheid af. Ondermijning kan verschillende vormen aannemen zoals omkoping, infiltratie, geld witwassen, fraude, financieren van criminele organisaties, bedreiging, bevoordeling en beïnvloeding van besluitvorming.”

Ondermijningsbeeld en weerbaarheidsscan

Voor een goede aanpak van kwetsbare processen is het aan te raden om te beginnen met een ondermijningsbeeld. Dat is een rapportage met fenomenen en signalen van ondermijnende criminaliteit binnen een gebied. Uw Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC) kan u helpen een ondermijningsbeeld op te stellen.

De volgende stap is om vitale functies en mogelijk kwetsbare processen in uw eigen organisatie in kaart te brengen. Zo krijgt u een goed overzicht van de kwetsbaarheden en manieren om die te versterken. Een manier om dat te doen is met een weerbaarheidsscan. Die kunt u zelf doen, of laten doen door een externe organisatie. Ook hierbij kan uw RIEC u helpen.

Onderzoek van Verwey-Jonker Instituut

Het Verwey-Jonker Instituut heeft in maart 2023 in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties onderzoek gedaan naar kwetsbare processen bij vooral kleine gemeenten. 

Eén van de bevindingen uit het onderzoek is dat deze gemeenten behoefte hebben aan meer bewustwording en samenwerking op dit gebied. Zo hoeft niet elke gemeente zelf te bedenken wat er kan spelen en hoe daarmee om te gaan. 

Lees het volledige onderzoek naar kwetsbare processen van het Verwey-Jonker Instituut.

Netwerk Weerbaar Bestuur kan helpen

Op onze website vindt u veel informatie over kwetsbare processen en gerelateerde onderwerpen. Zo hebben we informatie beschikbaar over belangrijke thema’s als integriteit, ondermijning, veiligheid en onbehagen.

Ook zijn er veel partners aangesloten bij het netwerk, die u op verschillende manieren kunnen helpen.

Meer informatie